• 25 02, 2025

Bank isteʼmolchiga nizoni sudgacha hal qilish yuzasidan oʻz talabnomasini yuboradi.

Bank xizmatlari isteʼmolchilarining huquqlari va qonuniy manfaatlariga rioya etish, bank xizmatlari isteʼmolchilarining huquqlarini himoya qilishni taʼminlash mexanizmlarini yanada takomillashtirish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining qarori (OʻzR Adliya vazirligidan 02.07.2018-yilda roʻyxatdan oʻtgan, roʻyxat raqami 3030) bilan “Bank xizmatlari isteʼmolchilari bilan oʻzaro munosabatlarni amalga oshirishda tijorat banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal talablar toʻgʻrisida”gi Nizom tasdiqlangan.

Mazkur Nizom bank xizmatlari isteʼmolchilarining huquq va manfaatlarini himoyalash maqsadida bank xizmatlari isteʼmolchilari (bundan buyon matnda isteʼmolchilar deb yuritiladi) bilan munosabatlarni amalga oshirishda tijorat banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal talablarni belgilaydi.

Nizomning 4-bobida qarzdorlik yuzaga kelganda banklarning isteʼmolchilar bilan oʻzaro munosabatlarni amalga oshirish tartibi belgilangan boʻlib, Nizomning 41-bandiga koʻra, Bank avvalo kredit shartnomasi boʻyicha muddati oʻtkazib yuborilgan qarzdorlik yuzaga kelganda, bank isteʼmolchi zimmasidagi qarz yuki yanada oshib ketishining oldini olish maqsadida muddati oʻtkazib yuborilgan qarzdorlik yuzaga kelgan sanadan boshlab 7 (yetti) kalendar kuni davomida isteʼmolchi bilan shartnomada kelishilgan har qanday aloqa bogʻlash usullaridan, shu jumladan elektron aloqa vositalaridan yoki qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa usullardan foydalanib, isteʼmolchiga muddati oʻtkazib yuborilgan qarzdorlik yuzaga kelganligi haqida xabar berishi shart.

Nizomning 42-bandiga asosan Bank qonunchilik hujjatlari talablarini hisobga olgan holda isteʼmol krediti shartnomasi boʻyicha isteʼmolchini muddati oʻtkazib yuborilgan qarzdorlikni qaytarish majburiyatlari bajarilmaganligi holati, muddati, summalari, tarkibi va oqibatlari haqida xabardor qilishi, isteʼmolchidan muddati oʻtkazib yuborilgan qarzdorlik yuzaga kelishi sabablari haqida soʻrashi shart.

Nizomning 43-bandi talabiga koʻra isteʼmolchi kredit shartnomasi boʻyicha qarzning asosiy summasini qaytarish va (yoki) foizlarni toʻlash muddatlarini buzganda, bank tegishli kredit shartnomasida nazarda tutilgan usulda nizoni sudgacha hal qilish yuzasidan oʻz talabnomasini isteʼmolchiga yuboradi.

Nizomning 44-bandiga binoan Bank yoʻllaydigan talabnomada quyidagi axborot koʻrsatilgan boʻlishi kerak:

bank nomi va uni identifikatsiyalash uchun yetarli maʼlumotlar;

talabnoma rasmiylashtirilgan sanadagi isteʼmolchining joriy qarzi miqdori va tarkibi;

qarzni toʻlash usul(lar)i;

isteʼmolchi oʻz majburiyatlarini bajarishi lozim boʻlgan muddat (oʻn kundan kam boʻlmasligi lozim);

talabnomada koʻrsatilgan muddatgacha isteʼmolchi oʻz majburiyatlarini bajarmasligi oqibatlari;

nizoni sudgacha hal qilish usullari.

Nizomning 45-bandiga koʻra, Bank va isteʼmolchi taraflarning oʻzaro roziligiga koʻra qonunchilik hujjatlarida belgilangan nizoni sudgacha hal qilish usullarini, shu jumladan muzokaralar oʻtkazish orqali, qoʻllashga haqli.

Nizomning 46-bandiga asosan isteʼmolchi nizoni sudgacha hal qilish yuzasidan talabnomada belgilangan muddatda koʻrsatilgan talablarni lozim darajada bajarmaganda, bank sudga daʼvo bilan murojaat etishga haqli.

Demak, Nizom talablaridan anglashimiz mumkinki, isteʼmolchi kredit shartnomasi boʻyicha qarzning asosiy summasini qaytarish va (yoki) foizlarni toʻlash muddatlarini buzganda, bank nizoni sudgacha hal qilish yuzasidan oʻz talabnomasini isteʼmolchiga yuborishi lozim. Isteʼmolchi talabnomada belgilangan muddatda koʻrsatilgan talablarni lozim darajada bajarmagandan soʻng bank sudga daʼvo bilan murojaat etishga haqli hisoblanadi.

Mazkur Nizom bank xizmatlari isteʼmolchilari bilan munosabatlarni amalga oshirishda tijorat banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal talablarni belgilaydi. Nizom bilan batafsil tanishib chiqish uchun quyidagi havolaga oʻtishingiz mumkin. https://lex.uz/docs/3804290

 

Guliston tumanlararo

Iqtisodiy sudining sudyasi                                                    Z.Radjabov

Guliston tumanlararo iqtisodiy sudi raisi                   B.Maxmudov